‘Harry Bannink, toonzetter’ door Ton Ouwehand

“Harry Bannink was een briljant componist, een fantastische pianist. Hij was zeer aimabel, correct, vriendelijk, bescheiden en verlegen”. Dat is de conclusie van alle mensen die aan het woord komen in dit biografische boek over de in Enschede geboren en getogen Harry Bannink [1929-1999].  Journalist Ton Ouwehand, werkzaam bij de Twentsche Courant Tubantia, noteerde al de gesprekken over Bannink en steekt zijn eigen bewondering voor de componist niet onder stoelen of banken. Harry is als kind gefascineerd door de piano van de buren, na de oorlog koopt zijn moeder een piano voor hem en krijgt hij les. In 1953 begint hij zijn studie aan het conservatorium in Den Haag. Tijdens een talentenjacht van de KRO, de radio is in die tijd naarstig op zoek naar artiesten, wordt hij, terwijl hij zijn buurmeisje en latere vrouw Jenny begeleidt,  gespot. Een contract volgt, het begin van een glansrijke carrière.

Eerst de tekst

Meer dan 5000 liedjes heeft Bannink gecomponeerd. Vrijwel allemaal muziek bij liedteksten. De tekst was voor hem leidend, moest goed te verstaan zijn en mocht niet ondergaan in de muziek. Bescheiden als hij was vond hij dat hij niet componist genoemd kon worden, hij toonzette de liedteksten, dat was zijn metier. Dat kon hij vlug en to the point. Teksten riepen vanzelf een melodie bij hem op, zelfs als hij de krant las, hoorde hij een melodietje bij de woorden.  Zijn samenwerking met Annie M.G. Schmidt was legendarisch,  ze verstonden elkaar als geen ander en  het leverde prachtige klassiekers op.  Zijn aandeel aan de Film van Ome Willem, Sesamstraat, De Stratemaker op zee show en andere televisieprogramma’s blijft onovertroffen.  Claudia de Breij, Jenny Arean, Aart Staartjes, Joost Prinsen, Tonny Eijk en al die anderen spreken met grote liefde en respect over Bannink. Toch is het allesbehalve een saai boek, door de verhalen leer je de toonzetter echt kennen.

Podcast en theatertour

Harry Bannink staat sowieso weer flink in de belangstelling. Journalist en bewonderaar Gijs Groenteman maakt voor de VPRO een biografische podcast met tweewekelijks een  aflevering waarin telkens een andere artiest in de hoofdrol. Naar aanleiding hiervan gaat Gijs met Frank Groothof en Dick van der Stoep op theatertour door Nederland.  Op zaterdag 6 april  treden ze op in Theater Carrousel in Ommen. Noteer de datum en mis deze prachtige voorstelling niet!

‘Kinderen van de rivier’ van Lisa Wingate

Baltimore, Maryland, 1939. Een jonge vrouw bevalt van haar doodgeboren kind. Gek van verdriet is ze, het is niet het eerste kind dat ze verliest.  Haar man weet niet meer wat hij ermee aan moet. Hoe kan hij zijn vrouw troosten?

Weeshuis

Memphis, Tennessee, 1939, Queenie de moeder van Rill Foss staat op het punt van haar zesde kind te bevallen. Samen met haar man en vijf kinderen woont ze op een boot op de rivier, zo varen ze met de seizoenen de rivier op en neer. De vorige bevallingen gingen vlot maar nu is er iets vreselijks aan de hand, Queenie moet naar het ziekenhuis, haar man Briny gaat met haar mee. Rill het oudste meisje past op de jongere kinderen. De volgende dag komt niet haar vader hen ophalen maar worden ze door de politie opgepakt en in een weeshuis geplaatst.

Politiek

Aiken, South Carolina, heden.  Avery, werkzaam als openbaar aanklager,  is de jongste dochter van Senator Stafford, een gerespecteerd politicus. Gezondheidsproblemen dwingen de senator het wat kalmer aan te doen maar met de verkiezingen over een jaar in het verschiet kan dat eigenlijk niet. Avery komt hem te hulp, de drill van het politieke circuit staat haar echter al snel tegen. Geleefd worden door een agenda, een spindokter en een dominante moeder, het is niet haar cup of tea. Toch levert het politieke werk een bijzondere ontmoeting op, in een verzorgingshuis ontmoet Avery een oude dame die beweert haar oma gekend te hebben. Het triggert Avery om op zoek te gaan naar antwoorden die haar dementerende grootmoeder Judy niet meer kan geven.  

Adoptie

De karakters uit ‘Kinderen van de rivier’ zijn weliswaar verzonnen, de feiten waar de roman op gebaseerd is zijn helaas maar al te waar.  Vanaf de jaren twintig tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw runde Miss Georgia Tann in Memphis een organisatie die verweesde kinderen verkocht aan rijke gezinnen. Dat ging onder de mom van adoptie en verweesd betekende in dit geval meestal dat de kinderen geroofd waren. Hun vaak niet geletterde ouders werden met valse voorwendselen overgehaald papieren te tekenen waardoor hun kinderen in de macht van Miss Tann kwamen. Lisa Wingate heeft deze feiten op sublieme wijze in deze roman verwerkt, met de afzonderlijke stemmen van Avery en Rill vertelt ze het aangrijpende verhaal van de verloren kinderen van Memphis.

‘Camino’ van Graeme Simsion en Anne Buist

Zoë is Amerikaans, moeder van twee jong volwassen dochters, haar tweede man is een paar weken geleden met zijn auto verongelukt. Verdrietig en verward vlucht ze naar haar oude studievriendin Camille in Frankrijk.  Maar ook hier kan ze haar draai niet vinden en in een opwelling besluit ze de Camino, het Sint Jacobs pelgrim pad te gaan lopen.  Ze meldt zich bij Monsieur Chevallier, de plaatselijke contactpersoon voor deze pelgrimage. Van hem ontvangt ze de nodige paperassen en goede raad, wat te doen met blaren en “alles wat je gratis ontvangt op de Camino moet je accepteren”. “En aan het einde van de reis zul je vinden wat je bent kwijtgeraakt” voegt hij daaraan toe. Het klinkt Zoë allemaal iets te zweverig. Ze zal wel zien wat er op haar pad komt.

Vechtscheiding

Martin is Engelsman, heeft net een vechtscheiding achter de rug waar zijn tienerdochter de dupe van is geworden. Hij houdt daarom angstvallig afstand tot zijn ex en dochter Sarah.  In Frankrijk heeft hij een tijdelijke baan aan een technische school gehad, maar zijn contract is afgelopen. Tijdens zijn aanstelling bij de school heeft hij een hulpkarretje voor wandelaars ontworpen. Er is al wat belangstelling van fabrikanten om het te gaan ontwikkelen maar eerst moet de kar getest worden. En wat is een betere test dan de Camino, een lange voettocht door Frankrijk en Spanje, de ultieme beproeving voor zijn buggy.  Goed voorbereid met GPS en smartphone begint Martin aan zijn tocht. Nog voor hij goed en wel vertrokken is ziet hij Zoë in een plaatselijke winkel. Zij ziet hem aan voor een winkeldief, hij vindt haar een rare Amerikaanse. Hun wegen blijven elkaar kruisen en langzaam maar zeker ontstaat er een zekere waardering voor elkaar. Maar of er meer in zit?

Karakter

‘Camino’ is een beetje als de Camino zelf, het komt wat langzaam op gang maar als je er eenmaal inzit wil je het einde halen, liefst zo snel mogelijk. Zoë en Martin ontmoeten veel andere pelgrimgangers, de vier Braziliaanse vrouwen met elk hun eigen karakter die de tocht niet allemaal even serieus nemen. De jonge Duitser Bernhard die wel een heel bijzondere manier van overnachten heeft en bovendien ijzerenheinige kritiek op het zo doordacht geconstrueerde karretje van Martin blijft leveren. De zes Spaanse heren, de Amerikanen, ieder heeft zijn eigen opvatting over de Camino. Veel van die karakters hebben de auteurs op hun eigen pelgrimage in 2011 en 2016 ontmoet.  Het levert een hartverwarmende roman op, met veel humor en hier en daar wat romantiek.

‘En de akker is de wereld’ van Dola de Jong

Soms ga je op vakantie en heb je geen gelegenheid veel boeken mee te nemen. Dan is de  e-book  service van de bibliotheek een uitkomst. Met je betaalde abonnement van de lokale bibliotheek kun je maximaal 10 boeken downloaden.  Wel handig om te weten is dat je ze niet zelf weer af kunt voeren van je boekenplank, ze blijven er drie weken op staan.  Neem daarom niet gelijk tien titels in gebruik, als het tegenvalt zit je eraan vast en moet je wachten tot de vervaldatum voor je nieuwe kunt binnenhalen. Voordeel van deze service is dat je eens heel andere titels onder ogen krijgt. Zo las ik het boek ‘En de akker is de wereld’ van Dola de Jong. Vroeger had ik wel eens een jeugdboek van haar gelezen, deze titel uit 1948 was me echter onbekend.  Een aangrijpend boek, als eerste gelezen tijdens een vakantie, een boek dat lang in je gedachten blijft.

Dorre akker

Eind jaren dertig vertrekken Lies en Aart met een woonwagen vanuit Nederland richting Tanger. Beducht voor het naderende Nazigevaar pikken ze her en der in Europa ouderloze joodse kinderen op en belanden zo in Noord-Afrika.  Daar huren ze een droge akker die ze samen met de kinderen eindeloos bewerken, tevergeefs hopend op een goede oogst. Uitgelachen en nauwelijks getolereerd door de plaatselijke bevolking komt er aan de schier vruchteloze arbeid geen einde.  Maar dan wordt Aart door de politie opgepakt en neemt één van de oudste kinderen, de tiener Hans, de touwtjes in handen.  Het lijkt dat het lot hen nu weer toelacht maar niets is minder waar.

Tanger en New York

Dola de Jong, zelf joods, vlucht in het voorjaar van 1940 met haar verloofde Jan Hoowij naar Tanger.  Op 9 mei 1940 trouwen ze daar.  Tanger is een havenstad onder internationaal protectoraat, het krioelt er van de vluchtelingen en van Duitse spionnen. Een jaar na hun aankomst kunnen Dola en haar man mee met een passagiersschip naar New York. Daar schrijft ze haar eerste boek over de oorlog, The Level Land, een kinderboek over een Nederlands gezin dat een Joods vluchtelingetje uit Duitsland opneemt. Het boek wordt alom geprezen in de VS. In 1948 volgt het boek ‘En de akker is de wereld’.  In de e-bookversie is een uitgebreide biografie van Dola de Jong opgenomen.

‘Witte lichamen’ van Jane Robins

De tweelingzussen Callie en Tilda verschillen als dag en nacht van elkaar.  Callie is bescheiden,  graag op de achtergrond of aan de zijlijn. Ze geniet van haar rustige baan bij een grote boekhandel in Londen. Tilda daarentegen staat het liefst in het middelpunt van de belangstelling, het mag dan ook geen wonder heten dat ze actrice is geworden.  Callie is dan ook hogelijk verbaasd dat haar zus een relatie begint met Felix, een hedgefonds hotemetoot,  die duidelijk de touwtjes in handen neemt en Tilda overschaduwt.  Felix nodigt Callie zelfs uit voor uitstapjes, iets wat Tilda nooit zou doen, zij gunt Callie nauwelijks een inkijkje in haar dagelijkse leven.

Dominant

Callies verbazing slaat al snel om in wantrouwen als Felix zich dominanter en agressiever gaat gedragen.  Als Tilda magerder wordt en blauwe plekken begint te krijgen kan Callie het niet laten daar iets van te zeggen. Het stel begint haar te mijden en Callies angst om Tilda wordt steeds groter.  Ze gaat zoeken op internet en komt op een webforum van vriendinnen van mishandelde vrouwen terecht. Daar kan ze haar zorgen uiten en krijgt ze raad hoe met de situatie om te gaan. Alles neemt een vreemde wending als Felix dood aangetroffen wordt in een hotel in een andere stad.  Hij was toch degene die het voor het zeggen had in de relatie? Hoe kan het dat hij nu dood is? Een hartinfarct terwijl hij zo’n gezond leven leidde? Callie is blij voor Tilda dat het beter met haar gaat maar haar angsten en zorgen om haar tweelingzus zijn nog lang niet over.  Zeker niet als zich nog een duister geval van onverwacht overlijden voordoet.

Adoratie

‘Witte lichamen’ is de debuutroman van Jane Robins.  De intrige met twee getormenteerde zusters waarbij Tilda niet zonder de adoratie van Callie kan en Callie niet zonder de bevestiging van Tilda, houdt de aandacht gevangen en leidt naar een onverwachte ontknoping.