‘Voor ik je loslaat’ van Marieke Nijkamp

Wie in Lost Creek in Alaska woont, woont echt aan het eind van de wereld.  Een kleine gesloten gemeenschap waar geen ruimte is voor andersdenkenden, waar iedereen iedereen kent, of denkt te kennen, waar je als ondernemende tiener niet echt je ei kwijt kunt.  Kyra en Corey groeien er samen op, hartsvriendinnen, ondanks Kyra’s bipolaire stoornis die als ze ouder wordt zich steeds meer manifesteert. Ze kennen elkaar door en door, accepteren elkaar zoals ze zijn. Maar Corey verhuist met haar moeder naar Winnipeg, terwijl Kyra juist zo graag Lost Creek was ontvlucht. Ze voelt zich belemmerd en onbegrepen door de dorpelingen.  Corey heeft Kyra op het hart gedrukt rustig te blijven, in de kerstvakantie komt ze zeker bij haar logeren.

Geheimen

Het loopt anders, twee dagen voordat Corey naar Lost Creek zal  afreizen krijgt ze een telefoontje van haar moeder, Kyra is dood onder het ijs van een meer aangetroffen, zelfmoord is de conclusie. Corey vertrekt toch naar Lost Creek,  ze kan bij de ouders van Kyra logeren en zo afscheid van Kyra nemen.  Nu Corey al een tijd elders woont en met andere ogen naar het dorp en de bewoners kijkt, ziet ze dat er geheimen  in het dorp zijn, sinistere zaken die ze eerder nooit opgemerkt heeft. Hebben die geheimen met de dood van Kyra te maken? Heeft het dorp zich tegen haar gekeerd? Of moet Corey het in een heel andere richting zoeken en is er iets meer persoonlijks met Kyra  gebeurd? Zes donkere en koude dagen en nachten duurt het voor Corey  weet hoe de puzzelstukjes in elkaar vallen.

Sinister

De Hengelose Marieke Nijkamp werd in één klap bekend met haar debuut ’54 minuten’ over een schietpartij op een middelbare school in de VS. Het oorspronkelijk in het Engels geschreven boek belandde bij het uitkomen gelijk in de gerenommeerde bestsellerlijst van de New York Times. Ook haar tweede roman heeft een duidelijk kader, een klein dorp omringd door wilde ondoordringbare natuur,  de hoofdpersonen lukt het nauwelijks zich daar aan te onttrekken. In deze setting wordt het spannende en bij tijd en wijle sinistere verhaal van de twee tieners verteld.  Een aanrader voor lezers in Young Adult groep.

‘Een engel in Rome’ van Amy Harmon

Maart 1944, de Via Ardeatina naar Rome.  De jonge priester Angelo komt langzaam bij zinnen. Hij is voor dood achtergelaten door de Nazi’s, zwaar gewond gaat hij in de nachtelijke uren op weg naar Rome.  Daar wacht hem een onaangename verrassing. Eva, de joodse jonge vrouw met wie hij opgegroeid is, is drie dagen daarvoor door de Duitsers meegenomen.  Wanhopig gaat hij op zoek naar haar, half Europa trekt hij door om haar terug te vinden, de twee hebben namelijk een heel bijzondere band.  Angelo, geboren in de VS, komt na het overlijden van zijn moeder in 1929 naar Italië, het land van zijn vaders voorouders.  Als elfjarige, gehandicapte jongen is het erg wennen, de ouders van Eva nemen hem echter liefdevol in hun gezin op. Angelo en Eva groeien op als broer en zus.

Klooster

Eind jaren dertig wordt het allemaal anders, Italië komt in de ban van het fascisme, Mussolini krijgt de macht en de vrijheden van de joodse bevolking worden net als in Nederland steeds verder ingeperkt.  In de jaren erna beginnen de deportaties naar de concentratiekampen in Duitsland en Polen. Eva weet de dans lang te ontspringen,  ze komt naar het klooster waar Angelo woont, weet een baantje te bemachtigen binnen de gemeenschap, zo valt ze niet zo op. In het laatste oorlogsjaar loopt het toch nog mis, voor haar niet de bevrijding maar een transport naar Bergen Belsen.  Angelo kan echter niet zonder haar, met haar viool op de rug volgt hij de terugtrekkende Duitse troepen in de hoop Eva ooit nog terug te zien.

Historisch

Veel romans zijn er over de Tweede Wereldoorlog geschreven, niet vaak spelen ze in Italië. ‘Een engel in Rome’ laat zien dat ook daar een wrede strijd gestreden is, dat er mensen in de katholieke kerk waren die hun leven op het spel zetten om joodse landgenoten uit de handen van de Nazi’s te redden.  En dat alles nog ingewikkelder was  vanwege Mussolini’s bondgenootschap met Duitsland.  Hoewel deze roman fictie is, zijn veel van de beschreven gebeurtenissen wel historisch waar. Deze  boeiende oorlogsroman is het Nederlandse debuut van de in de VS al veel gelezen auteur.

‘Samuel: kroniek van een ongewoon gezin’ van Willem Vissers

In juni 2000 bij de geboorte van hun tweede zoon heeft Vissers’ vrouw Bernique vanaf het begin het gevoel dat er iets niet klopt. Hoe en wat weten ze dan nog niet maar al snel wordt duidelijk dat Samuel zich niet als een gemiddelde baby ontwikkelt. Hij maakt geen oogcontact, rolt niet, gaat niet kruipen, zitten of lopen, begint niet te praten, is niet echt gevoelig voor pijnprikkels. Een lange weg langs artsen en andere deskundigen volgt tot in 2013 een diagnose komt: Samuel heeft het Kleefstrasyndroom, een afwijking in het DNA. Simpel gezegd mist hij 1 letter in zijn DNA alfabet. Maar dat gemis heeft verstrekkende gevolgen, Samuel, inmiddels zestien, blijft een baby van 15 maanden in het lijf van een puber.  

Autist

Het ritme in het gezin Vissers wordt door Samuel bepaald.  Als autist in hart en nieren wil Samuel het liefst dat elke dag identiek verloopt.  Dat trekt een zware wissel op de andere gezinsleden, hoewel ze allemaal erg veel van Samuel houden, is het voortdurend naar muziek kijken op de tv of alweer meedoen met het dansje van Kabouter Plop soms teveel. Maar als het gezin een keer zonder Samuel naar Griekenland op vakantie gaat, missen zijn twee broers, er is na Samuel nog een zoon geboren, hem toch wel heel erg. In 2016 komt de epilepsie om de hoek kijken, kort na elkaar drie hevige aanvallen terwijl vader Willem op dat moment als verslaggever bij het WK Voetbal in Brazilië is. Het is kantje boord en benadrukt nog eens het feit dat Samuel die eigenlijk weinig ziek is toch een kwetsbare gezondheid heeft.

Toverstaf

In wekelijkse columns in de Volkskrant volgt de lezer dit ongewone gezin dat door de handicaps van zoon Samuel beperkt is in hun doen en laten. Maar dat is niet hun motto, juist niet, Willem en zijn vrouw Bernique kijken altijd naar de mogelijkheden en kansen die er zijn. Ze accepteren dat het leven niet altijd makkelijk is, als ze met een toverstaf Samuel zouden kunnen veranderen in een gewone jongen zouden ze dat misschien doen, maar wel na lang aarzelen want Samuel is Samuel. De toon van de verhalen is liefdevol met veel gevoel voor humor,  de columns van Hugo Borst over zijn moeder waren leidend voor de manier waarop Vissers zijn verhalen wilde vormgeven.

‘Het lange afscheid’ van Raymond Chandler

Terry Lennox, alcoholist, oorlogsslachtoffer en getrouwd met miljonairsdochter Sylvia Potter, wordt beschuldigd van moord op zijn vrouw. Omdat alles erop wijst dat hij het gedaan heeft doet Lennox een beroep op privé detective Philip Marlowe om hem vanuit Los Angeles de grens met Mexico over te brengen. Marlowe,  een oude vriend van Lennox, voldoet aan het verzoek , wordt  bij terugkomst door de politie opgepakt en drie dagen in de cel gegooid vanwege betrokkenheid bij een misdaad.  De zaak wordt vervolgens in de doofpot gestopt, Marlowe komt op vrije voeten en Lennox pleegt in Mexico zelfmoord. Case closed, zo lijkt het, ware het niet dat Marlowe overtuigd is van Lennox’ onschuld. Als Marlowe vervolgens op verzoek van een New Yorkse uitgever een oogje in het zeil houdt bij een meestentijds beschonken bestsellerauteur en Jan en alleman zich met de zaak begint te bemoeien, er oude lijken uit de kast komen en de vrouw van de bestsellerauteur Marlowe probeert in te palmen, lijkt alles gierend uit de hand te lopen.

Maatschappijkritiek

Het bijzondere aan  ‘Het lange afscheid’ is dat het  vol staat met snoeiharde maatschappijkritiek. Chandler had het niet zo op de decadente levenswijze van de nieuwe en oude rijken in California. Het rechtssysteem, de klassenjustitie, het feit dat een rijke krantenmagnaat een moordonderzoek in de doofpot kan doen belanden, corruptie, maffiapraktijken, het stuit hem tegen de borst.  In zijn hoofdpersoon Marlowe, een gesjeesde politieagent die nu als privédetective werkt kan hij die kritiek en observaties spuien.

1953

‘Het lange afscheid’ is al in 1953 geschreven en nu heruitgegeven in de reeks Klassiek van LJ Veen Uitgeverij. Het staat tussen titels van Dostojewski, Tolstoi, Kipling, Hemingway en Jane Austen. Vraag is dan, wat is er zo klassiek aan een detectiveboek uit de jaren vijftig van de vorige eeuw.  Chandler [ 1888 -1959] was één van de grondleggers van de hard-boiled detectivegenre, in dat opzicht is al zijn werk klassiek te noemen.  Geboren in de VS groeide hij op in Engeland en verwierf de Britse nationaliteit, studeerde in Frankrijk en Duitsland en keerde in 1912 terug naar Amerika. Al met al schreef hij maar zeven misdaadromans en een aantal korte verhalen.  In het Nederlands is nog maar weinig van hem verkrijgbaar, deze heruitgave is dan ook meer dan welkom.