De jonge slavin Cora is
opgegroeid op een plantage in Georgia. Haar grootmoeder is geroofd in
Afrika, haar moeder Mabel is weggelopen
van de katoenplantage van de familie Randall. Cora moet voor zichzelf zorgen en
omdat ze al jong opstandig is wordt ze in de Keet geplaatst, de plek voor
geesteszieke of doorgedraaide slaven. Cora kan prima voor zichzelf opkomen maar ook
zij ontkomt niet aan de gesel van de opzichter. Op een dag vraagt Caesar of zij
met hem wil vluchten. Caesar was ooit een vrije zwarte maar is door
slavenjagers gepakt en aan de Randalls verkocht. Hij weet wat vrijheid is en
weet Cora over te halen samen weg te lopen. Op de hielen gezeten door slavenjager Ridgeway, de man heeft haar moeder
Mabel nooit kunnen vinden en projecteert al zijn wraak en haat op Cora, begint een bizarre reis met de ondergrondse
spoorweg.
Racisme
De ondergrondse spoorweg is
een keten van mensen die ontsnapte slaven vanuit de zuidelijke staten van de
VS naar het noorden hielpen vluchten. De
helpers die gepakt werden konden erop rekenen gelyncht te worden of in de
vlammenzee van het eigen huis om te komen. De opgepakte slaven werden door de
slavenjagers naar hun eigenaren teruggebracht, de slavenjagers incasseerden de
beloning, de slaaf werd gruwelijk gestraft. Het was dus een groot risico zowel weg te
lopen als de weglopers te helpen. Whiteheads roman is niet een feitelijk relaas
over de ondergrondse spoorweg, de spoorweg staat symbool voor de zwarte
geschiedenis van het racisme in de VS. Maar
de gruwelijkheden, het geweld, het alledaags racisme [ toen en nu], het superioriteitsgevoel van de blanken en
het minachten van andermans leven, daaraan is niets verzonnen en voor een deel
nog steeds maar al te waar.
Pullitzerprijs
Whitehead schrijft in een
zakelijke wat afstandelijke stijl waardoor de feitelijkheden nog harder
binnenkomen. Niet een boek om in één ruk
uit te lezen, zo nu en dan wat afstand nemen om de gebeurtenissen nog eens te overdenken
en een plaats te geven, maken ‘De
ondergrondse spoorweg’ tot een
onvergetelijk boek. De roman was boek van de maand in de Oprah Winfrey Bookclub
en heeft de National Book Award en de prestigieuze Pullitzerprijs voor literatuur
gewonnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten