'Het boek van alle dingen' van Guus Kuijer

Begin deze week werd bekend dat Guus Kuijer  de Astrid Lindgren Memorial heeft gewonnen. De literaire prijs voor een kinderboekenschrijver die met zijn of haar boeken past bij de recalcitrante, eigenzinnige stijl  van de in 2002 overleden Zweedse schrijfster.

Het is de tiende keer dat de prestigieuze prijs wordt uitgereikt, beroemde schrijvers als Maurice Sendak,  Katherine Paterson en Philip Pullman gingen hem voor.

Gouden Griffel
Guus Kuijer viel met zijn eerste boek ‘Met de poppen gooien’ in 1975 meteen in de prijzen, hij kreeg voor dit boek de Gouden Griffel. De hoofdpersoon, Madelief, wist de harten van veel kinderen en ouders te stelen. Ook de vervolgboeken met haar als hoofdpersoon liepen als een trein.  Na Madelief kwam Polleke, net zo eigenzinnig als Madieke.  In beide series komen zware onderwerpen aan de orde, Kuijer is niet bang de tere kinderziel te raken, een kind heeft vaak meer veerkracht dan wordt verondersteld.

Thomas
Dat geldt zeker voor ‘Het boek van alle dingen’ , een heftig boek over de 9-jarige Thomas.  Zijn vader regeert letterlijk met harde hand het gezin.  Zeer godsdienstig en recht in de leer, duldt hij geen enkele tegenspraak.  Niet alleen Thomas krijgt ervan langs, ook zijn moeder wordt geregeld mishandeld. Dat kan Thomas niet verkroppen, want op zijn manier is hij ook erg gelovig.  Gelukkig krijgt hij stiekem hulp van zijn tante en van zijn buurvrouw, een heks die hem de versjes van Annie M.G. Schmidt leert.  Thomas leert zijn angsten overwinnen en samen met zijn moeder, tante, zus en de buurvrouw komt hij in opstand tegen zijn hardvochtige vader.

Het autobiografische boek  leest bijna als een thriller, de spanning is te snijden. De gelukkige afloop laat zien dat een dromer niet aan geweld onder hoeft te gaan.

Typisch Nederland: tradities en trends in Nederland

Op 22 maart wordt in Ommen het dialectdictee gehouden, een inmiddels al jaren terugkerende traditie waarbij aan de hand van een verhaal de juiste betekenis van een groot aantal dialectwoorden moet worden aangegeven.  Niet iedereen ziet het dialect als een taal, door velen wordt dialect als iets tweederangs gezien.  In het boek ‘Typisch Nederland: tradities en trends in Nederland’ wordt een dertigtal bladzijden aan taal en dialect gewijd. In een makkelijk leesbare stijl wordt er een korte beschouwing over taal en dialect gegeven: “het dialect is de moedertaal van een dialectspreker en is een volwaardige taal waarin alles kan worden uitgedrukt dat ook in de standaardtaal wordt gezegd. De alledaagse taal is zeker niet simpeler dan de taal die gebruikt wordt in het wetenschappelijk  debat.  Er is inmiddels voldoende poëzie en literatuur in het dialect, tot aan de bijbel aan toe: dominees preken in het dialect, en radio-uitzendingen maken gebruik van regionale talen.  Het is duidelijk dat dialect en andere taalvariëteiten volwaardige talen zijn".  Zo’n statement is duidelijk een hart onder de riem voor de dialectspreker.  

Maar ‘Typisch Nederland’ heeft nog veel meer te bieden: geloof en bijgeloof,  vrije tijd, kantoorcultuur, ambachten, oranjecultuur en Sinterklaas zijn enkele van de onderwerpen die aan bod komen. Elk thema beslaat een dertigtal bladzijden, beschrijft de ontwikkeling door de eeuwen heen en is rijk geïllustreerd met foto’s, oude prenten en anekdotes. Bij elk onderwerp wordt een markant persoon opgevoerd, zo is dat bij het thema taal en dialect Johan Cruijff met zijn orakeltaal.

Met bijna 500 bladzijden is ‘Typisch Nederland’ een naslagwerk wat betreft de tradities en trends in ons land. Een boek dat prima past bij de populariteit  van  televisieprogramma’s als ‘Ik hou van Holland’, ‘Het Sinterklaasjournaal’ en ‘Koninginnedag’.  Een boek om in de kamer neer te leggen en zo  nu en dan eens in te zien om je te verbazen en te verwonderen over jezelf en je medelanders.

'De beslissing' van Suzanne Wood Fisher

Carrie is een jonge vrouw in een Amishgemeenschap.  Zij hoopt een toekomst op te bouwen met Sol maar hij kiest voor een wereldlijke carrière als honkballer.  Carrie staat voor een moeilijke beslissing, volgt ze de liefde van haar leven dan laat ze al haar familie en vrienden achter zich.  Kiest ze voor de Amishgemeeschap, raakt ze haar grote liefde kwijt.  Haar beslissing heeft verstrekkende gevolgen,  er rest haar niets anders dan een verstandshuwelijk met de stille Daniel.  Beider harten zijn gebroken en beiden dragen geheimen uit het verleden mee.  Maar uiteindelijk lijkt de keuze toch goed uit te pakken, weliswaar neemt het huwelijk niet al het verdriet over de verloren liefde weg, er zijn ook nog goede dingen in het leven. Tot het noodlot voor de tweede keer toeslaat.

Deze roman geeft een goede inkijk in het Amish leven.  De eenvoudige manier van leven, de onvoorwaardelijke toewijding aan God en het geloof, de strikte gebruiken leveren een beeld van een sterke gemeenschap.  Het boek draagt een nadrukkelijke christelijke signatuur.

Suzanne Wood Fisher heeft al eerder informatieve boeken over de Amish geschreven, dit is haar eerste roman. Het is tevens het eerste deel van een driedelige serie, ‘De geheimen van Lancaster County’. Haar  drijfveer om over de Amish te schrijven is haar grootvader die opgegroeid is bij deze geloofsgemeenschap.